CNC G00 Komutu: Hızlı İlerlemenin Sırları ve Kontrol Üniteleri
CNC (Bilgisayarlı Sayısal Kontrol) teknolojisi, modern imalatın temel taşlarından biridir. Tornalama ve frezeleme operasyonlarında hassasiyet ve hız esastır. Bu süreçlerde, takımın iş parçasına temas etmeden, yani kesme yapmadan bir noktadan diğerine en hızlı şekilde hareket etmesini sağlayan komut G00 Hızlı İlerleme (Rapid Traverse) komutudur. Bu makalede, G00 komutunun ne olduğunu, CNC torna ve işleme merkezlerindeki kullanımını, farklı kontrol ünitelerindeki (Fanuc, Siemens, Haas, Heidenhain, Mazatrol, Mitsubishi vb.) uygulamalarını ve dikkat edilmesi gereken kritik noktaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Amacımız, CNC programlamaya yeni başlayanlardan tecrübeli operatörlere kadar herkesin G00 komutunu daha etkin ve güvenli bir şekilde kullanmasını sağlamaktır.
G00 Komutu Nedir? 
G00, CNC programlamada kullanılan bir G kodudur ve temel işlevi, makinenin eksenlerini (X, Y, Z, ve varsa döner eksenler A, B, C) mümkün olan en yüksek hızda, belirtilen hedef koordinatlara hareket ettirmektir. Bu hareket, kesme işlemi yapmadan gerçekleşir. Bu nedenle “boşta hareket” veya “hızlı pozisyonlama” komutu olarak da adlandırılır.
Temel Amaçları:
- Zaman Kazanımı: Takımın iş parçasına yaklaşması, uzaklaşması veya farklı operasyon bölgeleri arasında geçiş yapması gibi kesme dışı hareketlerde harcanan süreyi en aza indirmek.
- Verimlilik Artışı: Üretim döngü sürelerini kısaltarak genel verimliliği artırmak.
Çalışma Prensibi:
G00 komutu aktif olduğunda, kontrol ünitesi ilgili eksenleri makine üreticisi tarafından tanımlanmış maksimum hızlarda hareket ettirir. Önemli bir nokta, G00 hareketinin genellikle doğrusal olmayan (non-linear) bir yol izleyebilmesidir. Yani, eğer X, Y ve Z eksenlerinde aynı anda bir hareket tanımlanmışsa, her eksen kendi maksimum hızına ulaşarak hedef koordinata varmaya çalışır. Bu durum, eksenlerin hedefe farklı zamanlarda ulaşabileceği ve takımın öngörülemeyen bir ara yol izleyebileceği anlamına gelir (buna “köpek bacağı” - dog-leg hareketi denir). Ancak bazı modern kontrol üniteleri veya parametre ayarları ile G00 hareketinin de doğrusal (lineer) olması sağlanabilir. Bu farklılıklar kontrol ünitesi bazında aşağıda detaylandırılacaktır.
Güvenlik Uyarısı: G00 komutu, yüksek hızda ve genellikle doğrusal olmayan bir yolda hareket ettiği için kesinlikle kesme işlemi için kullanılmamalıdır. Ayrıca, takımın hareket yolu üzerinde herhangi bir engel (iş parçası, bağlama elemanları vb.) bulunmadığından emin olunmalıdır. Aksi takdirde ciddi çarpışmalar ve hasarlar meydana gelebilir.
CNC Torna ve İşleme Merkezinde G00 Kullanımı Farkları 
G00 komutunun temel işlevi aynı olsa da, kullanıldığı makine tipine göre (CNC Torna veya CNC İşleme Merkezi) bazı nüanslar bulunur.
CNC Torna (Turning Center)
CNC tornalarda genellikle iki ana eksen bulunur:
- X Ekseni: Çapı kontrol eder.
- Z Ekseni: Boyu (iş parçasının uzunluğu boyunca hareketi) kontrol eder.
Tornalarda G00 komutu tipik olarak şu durumlar için kullanılır:
- Takımın İş Parçasına Hızlı Yaklaşması: Takımı, kesmeye başlayacağı güvenli bir başlangıç noktasına (örneğin, iş parçasının alnından veya dış çapından birkaç milimetre uzağa) hızla getirmek.
- Takımın İş Parçasından Hızlı Uzaklaşması: Kesme işlemi bittikten sonra takımı hızla güvenli bir mesafeye çekmek.
- Takım Değiştirme Pozisyonuna Hareket: Takım taretinin rahatça dönebileceği veya takım değiştirme istasyonuna gidebileceği bir pozisyona hızla gitmek.
- Referans Noktasına Dönüş: Program sonunda veya gerektiğinde takımı makinenin referans (home) pozisyonuna hızla göndermek.
Örnek Torna Senaryosu: Bir dış çap tornalama işlemi öncesi, takımın referans noktasından iş parçasının başlangıç çapının biraz üzerine ve alın yüzeyinin birkaç milimetre önüne hızla pozisyonlanması G00 ile yapılır.
CNC İşleme Merkezi (Machining Center)
CNC işleme merkezleri genellikle en az üç doğrusal eksene sahiptir:
- X Ekseni: Tabla sağa-sola hareketi.
- Y Ekseni: Tabla ileri-geri hareketi.
- Z Ekseni: İş mili (spindle) aşağı-yukarı hareketi.
- (Ek olarak A, B, C gibi döner eksenler de bulunabilir.)
İşleme merkezlerinde G00 komutu daha karmaşık hareketler için kullanılır:
- Boşlukta Hızlı Hareket: Bir delikten diğerine, bir cepten başka bir kontura geçerken takımın iş parçasının üzerinden hızla hareket etmesi.
- Z Ekseninde Hızlı Yaklaşma/Uzaklaşma: Takımı, iş parçasının yüzeyine yakın güvenli bir Z yüksekliğine (güvenlik mesafesi - safety plane) hızla indirmek veya operasyon sonrası hızla yukarı çekmek.
- Takım Değiştirme: Otomatik takım değiştirici (ATC) için gerekli pozisyona hızla gitmek.
- Referans Noktasına Dönüş: Tüm eksenleri makinenin referans noktasına hızla göndermek.
Örnek İşleme Merkezi Senaryosu: Bir plaka üzerinde birden fazla delik delinecekse, bir deliği deldikten sonra matkabı Z ekseninde güvenli bir yüksekliğe G00 ile çekip, ardından X ve Y eksenlerinde G00 ile bir sonraki deliğin merkezine hızla pozisyonlamak tipik bir uygulamadır.
Farklı Kontrol Ünitelerinde G00 Komutu Nasıl Çalışır? 
G00 komutu ISO standardı olsa da, farklı kontrol ünitesi üreticileri (Fanuc, Siemens, Haas, Heidenhain, Mazatrol, Mitsubishi vb.) bu komutun uygulanışında veya ilgili parametre ayarlarında bazı farklılıklar sunabilir.
Fanuc Kontrol Üniteleri
- Yaygınlık: Dünyada en yaygın kullanılan kontrol ünitelerinden biridir. G00 standardı büyük ölçüde Fanuc implementasyonuyla şekillenmiştir.
- Hareket Tipi: Varsayılan olarak G00 hareketi doğrusal değildir (non-linear / dog-leg). Her eksen, kendi maksimum hızında bağımsız olarak hareket eder ve hedefe ulaşır. Bu, en hızlı pozisyonlamayı sağlar ancak takım yolu tam olarak düz bir çizgi olmaz.
- Parametre Ayarı: Belirli parametreler değiştirilerek G00 hareketinin doğrusal (lineer) olması sağlanabilir (örneğin, parametre 1401 bit 0 (LRP) Fanuc’un bazı modellerinde). Ancak bu genellikle tercih edilmez çünkü G00’ün temel amacı hızdır ve lineer hareket hızı düşürebilir.
- Syntax:
G00 X... Y... Z... A... B... C...formatı standarttır.
Siemens (Sinumerik) Kontrol Üniteleri
- Komut: Genellikle
G0olarak da kullanılabilir (G00de çoğunlukla kabul edilir). - Hareket Tipi: Siemens’te G00 (veya
RAPID) hareketinin davranışı ayarlanabilir.TRAILONkomutu ile takım yolu enterpolasyonu aktif hale getirilebilir ve bazı ayarlarla G00’ün daha doğrusal hareket etmesi sağlanabilirken, varsayılan davranış genellikle Fanuc’a benzer şekilde non-lineer olabilir veya makine konfigürasyonuna bağlıdır.FGROUPkomutu ile eksen grupları tanımlanarak hız limitleri etkilenebilir. - Esneklik: Siemens, eksen hareketleri ve enterpolasyon konusunda daha fazla yapılandırma seçeneği sunabilir. Örneğin,
POS,SPOSgibi komutlarla eksen pozisyonlama daha detaylı yönetilebilir. - Syntax:
G00 X... Y... Z...veyaG0 X... Y... Z...formatı kullanılır. Siemens’e özgüRAPIDanahtar kelimesi de bazı diyalog programlama arayüzlerinde görülebilir.
Haas Kontrol Üniteleri
- Uyumluluk: Büyük ölçüde Fanuc uyumludur. G00 komutu Fanuc ile aynı şekilde çalışır.
- Hareket Tipi: Varsayılan olarak non-lineer (dog-leg) hareket eder.
- Ayarlar: Haas kontrol ünitelerinde, “Settings” menüsü altında rapid hareketlerin yüzdesel olarak yavaşlatılması (Rapid Override) gibi kullanıcı dostu ayarlar bulunur. Ayrıca, belirli ayarlar (örneğin Setting 56 - G00 Z BEFORE XY) ile G00 hareketlerinde önce Z ekseninin güvenli bir konuma hareket etmesi sağlanabilir, bu da çarpışma riskini azaltır.
- Syntax:
G00 X... Y... Z...standart Fanuc formatı geçerlidir.
Heidenhain Kontrol Üniteleri
- Programlama Dili: Heidenhain, kendine özgü “Klartext” (Plain Language) programlama diliyle bilinir ancak standart ISO G-kodlarını da destekler.
- G00 Kullanımı: ISO modunda
G00komutu standart şekilde çalışır. - Hareket Tipi: Heidenhain’da G00 hareketinin lineer mi yoksa non-lineer mi olacağı makine parametrelerine bağlıdır. Genellikle güvenlik odaklı oldukları için lineer G00 hareketi daha yaygın olabilir veya yapılandırılabilir. Klartext modunda ise pozisyonlama genellikle
L(Lineer) komutu ile yapılırken, hızlı hareketler için özel fonksiyonlar veya modlar bulunabilir.FN 18: PGM PAUSEgibi fonksiyonlarla kontrol daha detaylı yapılabilir. - Güvenlik: Heidenhain kontrol üniteleri genellikle çarpışma önleme ve simülasyon konularında güçlüdür.
- Syntax (ISO Modu):
G00 X... Y... Z...
Mazatrol (Mazak) Kontrol Üniteleri
- İki Mod: Mazak makineler genellikle iki programlama modu sunar:
- Mazatrol Konuşmalı (Conversational): Kullanıcı dostu, diyalog bazlı programlama. Bu modda, G00 gibi doğrudan G kodları yerine, operasyon üniteleri (örn: Line drilling, Face milling) içindeki “Approach” veya “Clearance” gibi adımlarda hızlı hareketler otomatik veya parametrik olarak tanımlanır.
- EIA/ISO Modu (G-Kodu): Standart G kodlarının kullanıldığı mod. Bu modda
G00komutu Fanuc uyumlu şekilde çalışır.
- Hareket Tipi (EIA/ISO): Genellikle non-lineer (dog-leg) hareket eder.
- Syntax (EIA/ISO):
G00 X... Y... Z...
Mitsubishi Kontrol Üniteleri
- Uyumluluk: Genellikle Fanuc ile yüksek uyumluluğa sahiptir.
- Hareket Tipi: Varsayılan olarak non-lineer (dog-leg) G00 hareketi yaygındır. Fanuc gibi, parametrelerle lineer G00 ayarlanabilir olabilir.
- Özellikler: Mitsubishi kontrol üniteleri, özellikle yüksek hızlı işleme (HSM) ve hassasiyet konusunda gelişmiş algoritmalar sunabilir. G00 hareketinin ivmelenme ve yavaşlama profilleri bu algoritmalarla optimize edilebilir.
- Syntax:
G00 X... Y... Z...standart format geçerlidir.
Önemli Farklılıklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler 
G00 komutunu kullanırken aşağıdaki kritik noktalara dikkat etmek, güvenli ve verimli bir çalışma için zorunludur:
- Enterpolasyon Tipi (Non-linear vs. Linear):
- Non-linear (Dog-leg): En hızlı pozisyonlamayı sağlar çünkü her eksen kendi maksimum hızında hareket eder. Ancak, takımın izlediği yol düz bir çizgi değildir. Özellikle engellere yakın hareket ederken bu durum tehlikeli olabilir. Takım, köşeyi dönerken beklenmedik bir yörünge izleyebilir. Çoğu Fanuc, Haas, Mitsubishi ve varsayılan Mazak EIA modu bu şekildedir.
- Linear: Takım, başlangıç noktasından bitiş noktasına düz bir çizgi boyunca hareket eder. Tüm eksenlerin hızları, en yavaş eksenin maksimum hızına veya belirlenen bir hıza göre ayarlanır, bu nedenle genellikle non-linear harekete göre daha yavaştır. Ancak takım yolu daha öngörülebilirdir. Bazı Siemens ve Heidenhain konfigürasyonları veya özel parametre ayarlarıyla bu sağlanabilir. Mutlaka kendi makinenizin ve kontrol ünitenizin G00 davranışını bilin!
- Maksimum Hız: G00 komutu ile ulaşılan hız, programdaki
F(Feedrate) değeri ile belirlenmez. Makinenin kendi parametrelerinde tanımlı olan maksimum rapid traverse hızı kullanılır. Bu hız, her eksen için farklı olabilir (Örn: X ve Y 30000 mm/dak, Z 20000 mm/dak). - Çarpışma Riski: En büyük tehlikedir. G00 ile hareket ederken takım yolu üzerinde iş parçası, pabuçlar, fikstürler, mengene veya makinenin başka bir parçası olmadığından %100 emin olunmalıdır. Özellikle Z ekseninde aşağı doğru G00 hareketi yaparken çok dikkatli olunmalıdır.
- Güvenli Z Yüksekliği: İşleme merkezlerinde, X ve Y eksenlerinde G00 hareketi yapmadan önce takımı Z ekseninde güvenli bir yüksekliğe (clearance plane) çekmek standart bir güvenlik uygulamasıdır. Bu yükseklik, iş parçası ve tüm bağlama elemanlarının üzerinde olmalıdır.
- Modal Komut: G00 modal bir komuttur. Yani, bir kez G00 yazıldığında, programda G01 (Lineer Interpolasyon), G02 (Saat Yönü Dairesel Interpolasyon), G03 (Saat Yönü Tersi Dairesel Interpolasyon) gibi başka bir hareket komutu okunana kadar aktif kalır. Bu nedenle, G00 ile pozisyonlandıktan sonra kesmeye başlarken mutlaka G01, G02 veya G03 komutunu ve uygun F (ilerleme) değerini belirtmek gerekir.
- Koordinat Sistemleri (G90/G91): G00 komutu, aktif olan koordinat sistemine göre çalışır.
- G90 (Mutlak Koordinat Sistemi): Belirtilen koordinatlar, iş parçası sıfır noktasına (WCS - Work Coordinate System) göre hedeflenir.
- G91 (Artımsal Koordinat Sistemi): Belirtilen koordinatlar, takımın o anki bulunduğu noktadan ne kadar ileriye gideceğini belirtir. G91 modunda G00 kullanırken dikkatli olunmalı, yanlışlıkla büyük artımsal değerler girilirse takım kontrolsüzce uzaklaşabilir.
Örnek Programlar 
Aşağıda, farklı senaryolar ve kontrol üniteleri için G00 komutunun kullanımını gösteren basit ve daha karmaşık program örnekleri verilmiştir. (Not: Programlar genel amaçlıdır, makine ve iş parçasına özel ayarlamalar gerektirebilir.)
Basit Torna Programı (Fanuc / Haas Benzeri)
O0001 (BASIT TORNA G00 ORNEGI)
N10 G21 G99 G40 G80 ; (Metrik, Devir basina ilerleme, Takim cap telafisi iptal, Cevrim iptal)
N20 G28 U0 W0 ; (Makine referans noktasina git - Güvenli baslangic)
N30 T0101 ; (Takim 1 çağır, Ofset 1 kullan)
N40 G97 S1500 M03 ; (Sabit devir 1500 RPM, İs mili saat yönünde dön)
N50 G00 X55.0 Z5.0 M08 ; (HIZLI HAREKET: Takımı X55mm çapa, Z5mm alın mesafesine pozisyonla, Soğutma sıvısını aç)
N60 G01 Z0 F0.2 ; (LINEER HAREKET: Alına dokun, F0.2 ilerleme ile)
N70 X-1.6 F0.1 ; (Alın tornala)
N80 G00 Z2.0 ; (HIZLI HAREKET: Z ekseninde 2mm geri çekil)
N90 G00 X52.0 ; (HIZLI HAREKET: Dış çap tornalama başlangıç çapına (X52) hızla git)
N100 G01 Z-30.0 F0.25 ; (LINEER HAREKET: Z-30mm boyuna kadar tornala)
N110 G00 X55.0 ; (HIZLI HAREKET: Çaptan hızla uzaklaş)
N120 G00 Z5.0 ; (HIZLI HAREKET: Alından hızla uzaklaş)
N130 G28 U0 W0 M09 ; (Makine referansına hızla dön, Soğutma sıvısını kapat)
N140 M05 ; (İş milini durdur)
N150 M30 ; (Program sonu ve resetle)
Basit İşleme Merkezi Programı (Fanuc / Haas Benzeri)
O0002 (BASIT ISLEME MERKEZI G00 ORNEGI)
N10 G21 G90 G17 G40 G80 ; (Metrik, Mutlak mod, XY düzlemi, Cap telafisi iptal, Cevrim iptal)
N20 G54 ; (Is parçası sıfır noktası seç)
N30 T02 M06 ; (Takım 2 çağır, Takım değiştir)
N40 G90 G00 X10.0 Y20.0 S2000 M03 ; (HIZLI HAREKET: İlk delik pozisyonuna (X10, Y20) hızla git, Mili 2000 RPM CW döndür)
N50 G43 H02 Z50.0 M08 ; (Takım boy telafisini uygula, Z ekseninde 50mm güvenli yüksekliğe hızla git, Soğutma sıvısını aç)
N60 G00 Z5.0 ; (HIZLI HAREKET: İşe yaklaşma mesafesine (Z5) hızla in)
N70 G81 R5.0 Z-15.0 F150 ; (Delik delme çevrimi: R5=başlangıç Z, Z-15=delik derinliği, F150 ilerleme)
N80 G00 X50.0 Y20.0 ; (HIZLI HAREKET: İkinci delik pozisyonuna (X50, Y20) hızla git - Z OTOMATIK GÜVENLİ YÜKSEKLİĞE (G81 SONRASI R NOKTASI) ÇIKAR)
N90 G80 ; (Delik delme çevrimini iptal et)
N100 G00 Z100.0 M09 ; (HIZLI HAREKET: Z ekseninde 100mm'ye hızla çık, Soğutma sıvısını kapat)
N110 G91 G28 Z0 ; (Artımsal modda Z eksenini referansa gönder)
N120 G90 G28 X0 Y0 ; (Mutlak modda X ve Y eksenlerini referansa gönder)
N130 M05 ; (İş milini durdur)
N140 M30 ; (Program sonu ve resetle)
Kompleks Torna Programı (Siemens Örneği - G0 Kullanımı ve Açıklamalar)
; O0003 (KOMPLEKS TORNA SIEMENS G0 ORNEGI)
; === PROGRAM BASLANGICI ===
N10 G71 G90 G40 G95 ; (G71: Metrik mod, G90: Mutlak, G40: Telafi iptal, G95: Devir basina ilerleme)
N20 G54 ; (Is parçası sıfırı aktif)
N30 LIMITREEST ; (Eksen limitlerini sıfırla - Siemens'e özgü olabilir)
N40 G0 Z300.0 D0 ; (HIZLI HAREKET G0: Z ekseninde takım değiştirme pozisyonuna git, D0 ile takım seçimi iptal)
N50 T="ROUGH_TURN" ; (Takım adıyla çağır - Siemens özelliği)
N60 M6 ; (Takım değiştir)
N70 S500 M3=5 ; (Devir 500 RPM, M3=5 Sabit kesme hızı modu - Siemens)
N80 G0 X105.0 Z2.0 M8 ; (HIZLI HAREKET G0: Kaba tornalama başlangıç noktasına yaklaş X105 Z2, Soğutma aç)
; === KABA TORNALAMA CEVRIMI (Ornek: CYCLE95) ===
N90 CYCLE95("KABA_KONTUR", 2.0, 0.5, 0.1, 0.05, 0, 1, 1, 0, 1) ; (Siemens Kaba Tornalama Çevrimi - Detaylar için Siemens manüeline bakınız)
; _N_KABA_KONTUR: ; (Kontur etiketi)
; G1 X40.0 Z0 F0.3 ; (Kontur tanımı başlar...)
; G1 Z-50.0
; G2 X60.0 Z-60.0 CR=10.0 ; (Radiuslu köşe)
; G1 X80.0
; G3 X100.0 Z-70.0 CR=10.0 ; (Ters radiuslu köşe)
; G1 Z-100.0
; _N_KABA_KONTUR_END: ; (Kontur tanımı biter)
N100 G0 X150.0 Z100.0 M9 ; (HIZLI HAREKET G0: Operasyon sonrası güvenli uzak noktaya git, Soğutma kapat)
; === FINIS TORNALAMA TAKIMI ===
N110 G0 Z300.0 D0 ; (HIZLI HAREKET G0: Takım değiştirme pozisyonu)
N120 T="FINISH_TURN" M6 ; (Finiş takımı)
N130 S800 M3=5 ; (Devir 800 RPM)
N140 G0 X40.0 Z2.0 M8 ; (HIZLI HAREKET G0: Finiş başlangıç noktasına yaklaş X40 Z2, Soğutma aç)
; === FINIS TORNALAMA (Kontur Tekrarı veya G1/G2/G3 ile) ===
N150 G1 Z0 F0.15 ; (Alına dokun)
N160 G1 X40.0 Z0 ; (Kontur başı)
N170 G1 Z-50.0
N180 G2 X60.0 Z-60.0 CR=10.0
N190 G1 X80.0
N200 G3 X100.0 Z-70.0 CR=10.0
N210 G1 Z-100.0
N220 G1 X105.0 ; (Çaptan çık)
N230 G0 X150.0 M9 ; (HIZLI HAREKET G0: Hızla uzaklaş, Soğutma kapat)
N240 G0 Z300.0 ; (HIZLI HAREKET G0: Güvenli Z)
N250 G75 X0 Z0 ; (Referans noktasına git - Siemens'te farklılık gösterebilir)
N260 M5 ; (Mil durdur)
N270 M30 ; (Program sonu)
Kompleks İşleme Merkezi Programı (Heidenhain ISO veya Fanuc - Güvenli Z Hareketleri Vurgulu)
%G00_KOMPLEKS_FREZE_G K L% ; (Program Adı - Heidenhain Klartext benzeri başlık veya O0004 Fanuc)
; --- BASLANGIC AYARLARI ---
N10 G21 G90 G17 G40 G80 ; (Metrik, Mutlak, XY Düzlemi, Telafi İptal, Çevrim İptal)
N20 G54 ; (İş Sıfırı Aktif)
N30 FN 0: Q1 = +100 ; (Heidenhain Klartext parametre atama: Q1=Güvenli Z Yüksekliği)
; --- TAKIM 1: YUZEY FREZELEME ---
N40 TOOL CALL 1 Z S3000 F500 ; (Heidenhain Takım Çağırma veya T01 M06 Fanuc)
N50 G00 X-50.0 Y-50.0 ; (HIZLI HAREKET: Başlangıç köşesine XY'de git - Z HENÜZ GÜVENLİ DEĞİL!)
N60 G00 Z=Q1 M03 M08 ; (Heidenhain: HIZLI HAREKET: Önce Z Güvenli Yüksekliğe (Q1=100mm) git, Mil CW, Soğutma Aç)
; N60 G00 Z100.0 M03 M08 ; (Fanuc: HIZLI HAREKET: Önce Z Güvenli Yüksekliğe (100mm) git, Mil CW, Soğutma Aç)
N70 G00 Z1.0 ; (HIZLI HAREKET: İşe yaklaşma mesafesine (Z1) in)
N80 G01 Z0 F100 ; (Yüzeye dokun)
N90 G01 X150.0 F800 ; (Yüzey frezele...)
N100 G01 Y50.0
N110 G01 X-50.0
; ... (Yüzey frezeleme adımları devam eder) ...
N120 G00 Z=Q1 ; (Heidenhain: HIZLI HAREKET: İş bitince Güvenli Z'ye (Q1) çık)
; N120 G00 Z100.0 ; (Fanuc: HIZLI HAREKET: İş bitince Güvenli Z'ye (100mm) çık)
; --- TAKIM 2: CEP ISLEME ---
N130 G00 X200.0 Y200.0 ; (HIZLI HAREKET: Takım değiştirme veya güvenli park pozisyonuna git - Z hala Q1/100mm'de)
N140 M05 M09 ; (Mil durdur, Soğutma kapat)
N150 TOOL CALL 5 Z S4500 F400 ; (Heidenhain Takım 5 veya T05 M06 Fanuc)
N160 G00 X50.0 Y75.0 ; (HIZLI HAREKET: Cep merkezine yakın XY pozisyonu)
N170 G00 Z=Q1 M03 M08 ; (Heidenhain: HIZLI HAREKET: Z Güvenli Yüksekliğe (Q1) git, Mil CW, Soğutma Aç)
; N170 G00 Z100.0 M03 M08 ; (Fanuc: HIZLI HAREKET: Z Güvenli Yüksekliğe (100mm) git, Mil CW, Soğutma Aç)
N180 G00 Z2.0 ; (HIZLI HAREKET: İşe yaklaşma mesafesi Z2)
N190 G01 Z-10.0 F150 ; (Cep derinliğine dal)
; --- Cep İşleme Çevrimi veya Manuel Kod ---
; (Örnek: Spiral veya zig-zag cep işleme kodları buraya gelir)
; ...
N250 G00 Z=Q1 ; (Heidenhain: HIZLI HAREKET: Cep bitince Güvenli Z'ye (Q1) çık)
; N250 G00 Z100.0 ; (Fanuc: HIZLI HAREKET: Cep bitince Güvenli Z'ye (100mm) çık)
; --- PROGRAM SONU ---
N260 M05 M09 ; (Mil durdur, Soğutma kapat)
N270 G00 X0 Y300.0 ; (HIZLI HAREKET: Parçadan uzaklaş, operatör erişim alanı)
N280 M30 ; (Program sonu ve reset)
%G00_KOMPLEKS_FREZE_G K L%
G00 Kullanımı İçin En İyi Uygulamalar 
- Önce Güvenlik: Her zaman takım yolunun temiz olduğundan emin olun. Şüphe durumunda daha yavaş hareket edin veya programı simüle edin.
- Güvenli Z Önceliği: Özellikle işleme merkezlerinde, XY hareketlerinden önce Z eksenini bilinen güvenli bir yüksekliğe çekmeyi alışkanlık haline getirin. Birçok kontrol ünitesinde bunu otomatikleştiren ayarlar veya çevrimler bulunur.
- Mutlak/Artımsal Dikkat: G90 ve G91 modları arasındaki farkı iyi anlayın ve G00 komutunu hangi modda kullandığınıza dikkat edin. Yanlışlıkla G91 modunda büyük bir değerle G00 vermek tehlikelidir.
- Simülasyon ve Kontrol: Yeni bir programı veya değiştirilmiş bir programı çalıştırmadan önce mutlaka grafik simülasyonunu kullanın. Makinede ilk kez çalıştırırken “Single Block” (Tek Satır Çalıştırma) ve düşük “Rapid Override” (Hızlı İlerleme Hız Ayarı) ile başlayın.
- Makineyi Tanıyın: Kendi makinenizin ve kontrol ünitenizin G00 hareketini (non-linear/linear), maksimum hızlarını ve güvenlik ayarlarını öğrenin. Makine el kitabı ve kontrol ünitesi dokümantasyonu en iyi kaynaklarınızdır.
- Kesme İçin Asla: G00 komutunu asla talaş kaldırmak için kullanmayın. Kesme işlemleri için G01, G02, G03 komutlarını ve uygun F (ilerleme) değerini kullanın.
Sonuç
G00 Hızlı İlerleme komutu, CNC programlamanın temel ve vazgeçilmez bir parçasıdır. Doğru ve güvenli kullanıldığında, üretim sürelerini önemli ölçüde kısaltarak verimliliği artırır. Ancak yüksek hızı ve potansiyel non-lineer hareket karakteristiği nedeniyle dikkatli kullanılmalıdır. Farklı kontrol ünitelerinin G00 komutunu nasıl yorumladığını ve uyguladığını bilmek, özellikle karmaşık işlerde veya farklı makineler arasında geçiş yaparken çarpışmaları önlemek ve optimum performans elde etmek için kritik öneme sahiptir. Bu makalede ele alınan bilgiler ve örnekler, G00 komutunu daha bilinçli ve etkin bir şekilde kullanmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, CNC dünyasında güvenlik her zaman ilk önceliktir. Sürekli öğrenme ve dikkatli uygulama, ustalığın anahtarıdır.