CNC G22 Komutu: Güvenli Alan Tanımlama Kılavuzu
CNC (Bilgisayarlı Sayısal Kontrol) teknolojisi, modern imalatın temel taşlarından biridir. Gerek CNC torna tezgahları gerekse CNC işleme merkezleri, yüksek hassasiyet ve tekrarlanabilirlik ile karmaşık parçaların üretilmesini sağlar. Ancak bu güçlü makinelerin etkin ve güvenli kullanımı, programlama kodlarının doğru anlaşılmasına ve uygulanmasına bağlıdır. Bu kodlardan biri olan G22 komutu, özellikle operatör güvenliği ve makine koruması açısından hayati öneme sahiptir. Bu makalede, G22 komutunun ne olduğunu, CNC torna ve işleme merkezlerindeki farklılıklarını, popüler kontrol ünitelerindeki (Fanuc, Siemens, Haas, Heidenhain, Mitsubishi, Mazatrol vb.) uygulamalarını ve ileri seviye kullanım ipuçlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
G22 Komutu Nedir? Temel Kavramlar 
G22 komutu, en temel tanımıyla, CNC tezgahlarında Saklı Strok Sınırı Kontrolünü Aktifleştirme (Stored Stroke Limit Check ON) işlevini yerine getiren bir G kodudur. Çoğu kontrol ünitesinde bu komut, program içerisinde tanımlanan veya makine parametrelerinde önceden ayarlanmış olan belirli bir güvenli çalışma alanının veya emniyetli bölgenin sınırlarını aktif hale getirir.
Temel Amaçları:
- Çarpışma Önleme: Takımın, iş parçasına, fikstüre, aynaya, punta veya makinenin diğer bileşenlerine kontrolsüz bir şekilde çarpmasını engellemek.
- Kurulum Tutarlılığı: Belirli bir iş için tanımlanan güvenli sınırlar dahilinde çalışılmasını garanti altına almak.
- Operatör Güvenliği: Beklenmedik eksen hareketlerinin tanımlanan güvenli bölgenin dışına çıkmasını engelleyerek olası kazaların önüne geçmek.
G22 komutu genellikle modal değildir, yani sadece aktif edildiği satırda veya belirli bir blok boyunca etkili olabilir. Ancak bazı kontrol ünitelerinde veya özel parametre ayarlarıyla modal olarak da çalışabilir. G22 aktif edildiğinde, programdaki herhangi bir hareket komutu (G00, G01, G02, G03 vb.) bu tanımlı güvenli alanın dışına çıkmaya çalışırsa, kontrol ünitesi genellikle bir alarm verir ve makine durur. Bu güvenlik fonksiyonunu iptal etmek için ise genellikle G23 komutu (Saklı Strok Sınırı Kontrolü İptali - Stored Stroke Limit Check OFF) kullanılır.
Unutulmamalıdır ki G22, makinenin fiziksel limit switch’leri veya kontrol ünitesinin genel yazılım limitlerinden farklı, program bazlı veya ayar bazlı bir ek güvenlik katmanıdır.
G22 Komutunun CNC Torna ve İşleme Merkezlerindeki Farklı Kullanımları 
G22 komutunun (veya eşdeğer güvenlik fonksiyonlarının) kullanımı, makine tipine göre farklılık gösterebilir.
CNC Torna Tezgahları
CNC tornalarda genellikle ana eksenler X (çap) ve Z (boy) eksenleridir. C, Y ekseni veya karşı ayna gibi ek yeteneklere sahip tornalar da mevcuttur.
- Tipik Kullanım Alanları:
- Ayna ve Punta Koruması: Taretin veya takımın iş parçasını işlerken veya boşta hareket ederken aynaya (chuck) veya puntaya (tailstock) çarpmasını önlemek için Z ekseninde pozitif ve negatif sınırlar tanımlanabilir.
- Fikstür Koruması: Özel bağlama aparatları veya fikstürler kullanıldığında, takımın bu elemanlara zarar vermemesi için X ve Z eksenlerinde güvenli sınırlar belirlenebilir.
- Çap Kontrolü: Özellikle iç çap işlemlerinde veya dar alanlarda çalışırken, takımın iş parçası dışına veya istenmeyen bölgelere kaçmasını engellemek için X ekseni limiti tanımlanabilir.
CNC İşleme Merkezleri
CNC işleme merkezleri genellikle X, Y ve Z olmak üzere en az üç doğrusal eksene sahiptir. 4. ve 5. eksen (A, B veya C döner eksenler) yetenekleri de yaygındır.
- Tipik Kullanım Alanları:
- Fikstür ve Mengene Koruması: İş parçasını tutan mengenelerin, pleytlerin veya karmaşık fikstürlerin üzerine veya içine takımın/spindle’ın çarpmasını engellemek için X, Y ve Z eksenlerinde kübik veya prizmatik bir güvenli bölge tanımlanabilir.
- Döner Tabla Koruması: 4. veya 5. eksen kullanılırken, takımın döner tabla veya üzerine bağlı aparatlarla çarpışmasını önlemek için G22 aktif edilebilir.
- Prob Koruması: Ölçüm probları hassas ve pahalı ekipmanlardır. Prob ölçüm yaparken veya pozisyonlanırken tanımlı alan dışına çıkmasını engellemek için G22 kullanılabilir.
- Çoklu Parça İşleme: Palet sistemlerinde veya büyük tablalarda birden fazla parça işlenirken, her bir parçanın veya fikstürün etrafında ayrı güvenli bölgeler tanımlanarak program akışı kontrol edilebilir.
Özetle, işleme merkezlerinde eksen sayısı ve hareket kabiliyetinin fazlalığı nedeniyle G22 veya benzeri güvenlik fonksiyonlarının kullanımı daha karmaşık hale gelebilir ve daha büyük önem taşır.
Popüler Kontrol Ünitelerinde G22 Komutu ve Farklılıkları 
G22 komutunun işlevi temel olarak benzer olsa da, farklı kontrol üniteleri bu fonksiyonu farklı şekillerde uygulayabilir veya farklı isimler altında sunabilir.
Fanuc Kontrol Üniteleri
Fanuc, dünya genelinde en yaygın kullanılan kontrol ünitelerinden biridir ve G22/G23 komutları genellikle standart olarak bulunur.
- Çalışma Prensibi: G22 aktif edildiğinde, kontrol ünitesi, makine parametrelerinde (genellikle 1320-1325 arası parametreler, modele göre değişir) tanımlanmış olan "Saklı Strok Sınırları"nı (Stored Stroke Limit 1 veya 2) kontrol etmeye başlar. Herhangi bir eksen hareketi bu sınırların dışına çıkmaya çalıştığında “Stroke Limit” alarmı verilir.
- Parametreler: X+, X-, Z+, Z-, Y+, Y- gibi her eksen için ayrı ayrı sınırlar parametreler aracılığıyla milimetre veya inç cinsinden tanımlanır.
- Kullanım:
G22;(Saklı Strok Sınırı Kontrolünü Aktif Et)
...(Güvenli alan içinde yapılacak işlemler)
G23;(Saklı Strok Sınırı Kontrolünü İptal Et) - Önemli Not: Bazı Fanuc uygulamalarında
G22 L50gibi kullanımlar görülebilir. Ancak bu genellikle standart G22 strok limiti ile değil, Fanuc Makro veya özel M kodları ile ilişkilendirilmiş alt program çağırma veya özel fonksiyonlarla ilgilidir. Standart G22’nin kullanımı L adresi gerektirmez.
Basit Örnek Program (Fanuc Torna):
O0001 (FANUC TORNA G22 ORNEGI);
N10 G90 G54 G00 X100. Z150.; (GÜVENLİ NOKTAYA HIZLI GİT)
N20 T0101; (TAKIM 1 ÇAĞIR)
N30 M03 S1200; (AYNAYI SAAT YÖNÜNDE DÖNDÜR)
N40 G22; (GÜVENLİ ALAN KONTROLÜNÜ AKTİF ET - ÖNCEDEN PARAMETRELERDE X>50, Z>10 AYARLANDIĞINI VARSAYALIM)
N50 G00 X60. Z5.; (GÜVENLİ ALAN İÇİNDE HIZLI POZİSYONLANMA)
N60 G01 Z-50. F0.2; (İŞLEME - GÜVENLİ ALAN İÇİNDE)
N70 G01 X55.; (İŞLEME - GÜVENLİ ALAN İÇİNDE)
N80 G00 X48.; (HATA! X SINIRI (50) AŞILMAYA ÇALIŞILIYOR - MAKİNE ALARM VERECEKTİR)
N90 Z10.; (BU SATIRA GEÇEMEZ)
N100 G23; (GÜVENLİ ALAN KONTROLÜ İPTAL - NORMALDE BURAYA ALARMDAN SONRA ULAŞILMAZ)
N110 G00 X100. Z150.;
N120 M05;
N130 M30;
Kompleks Örnek Program (Fanuc İşleme Merkezi - Fikstür Koruma):
O0002 (FANUC ISLEME MERKEZI G22 ORNEGI - FIKSTUR KORUMA);
%
N10 G90 G54 G17 G40 G80;
N20 G00 Z100.; (GÜVENLİ Z YÜKSEKLİĞİ)
N30 T05 M06; (TAKIM 5 - PARMAK FREZE)
N40 S2500 M03; (İŞ MİLİNİ ÇALIŞTIR)
N50 G00 X-150. Y-150.; (BAŞLANGIÇ NOKTASI)
(FIKSTUR BÖLGESİ: X0 Y0 MERKEZLİ, 100x100 BOYUTUNDA, Z50 YÜKSEKLİĞİNDE)
(GÜVENLİK PARAMETRELERİ: X+ > 55, X- < -55, Y+ > 55, Y- < -55, Z+ > 55 AYARLI OLSUN)
N60 G22; (GÜVENLİ ALAN KONTROLÜ AKTİF)
N70 G00 Z60.; (GÜVENLİ Z YÜKSEKLİĞİNDE YAKLAŞ)
N80 G00 X-60. Y0.; (FIKSTURUN KENARINA YAKLAŞ - GÜVENLİ)
N90 G01 Z52. F1000; (HAFİFÇE YAKLAŞ - GÜVENLİ)
N100 G01 Z48. F500; (HATA! Z SINIRI (55) AŞILMAYA ÇALIŞILIYOR - ALARM)
N110 X0. Y60.; (BU SATIRA GEÇEMEZ)
(NORMALDE PROGRAM AKIŞI BURADA KESİLİR. DEVAMI VARSAYIMSALDIR)
N120 G00 Z100.;
N130 G23; (GÜVENLİ ALAN İPTALİ)
N140 G00 X200. Y200.; (SINIRLAR DIŞINDA HAREKET ARTIK MÜMKÜN)
N150 M05;
N160 M30;
%
Siemens (Sinumerik) Kontrol Üniteleri
Siemens Sinumerik kontrol üniteleri, G22 komutunu Fanuc ile aynı şekilde kullanmayabilir. Bunun yerine, çalışma alanı sınırlaması için daha esnek ve farklı yöntemler sunar:
- Çalışma Alanı Sınırlaması (Working Area Limitation - WAL):
WALIMON(Working Area Limit ON) veWALIMOF(Working Area Limit OFF) komutları kullanılır. Sınırlar genellikle program içinden koordinatlarla veya sistem değişkenleriyle tanımlanır.WALIMON(X_min, X_max, Y_min, Y_max, Z_min, Z_max)şeklinde tanımlanabilir.
- Koruma Alanları (Protection Areas - PROTECT): Daha gelişmiş bir yöntemdir. Makine kinematiği ve tanımlı 3D koruma bölgeleri (küp, silindir vb.) kullanılarak çarpışma izleme ve önleme yapılır. Bu genellikle makine üreticisi tarafından ayarlanır.
- Sistem Değişkenleri (
$P_ZONEvb.): Siemens’in esnek yapısı, sistem değişkenleri kullanılarak özel güvenlik bölgeleri ve mantıkları oluşturmaya olanak tanır. - CYCLE800 (Döndürme Çevrimi): Özellikle 5 eksenli işlemlerde kullanılan
CYCLE800, kendi içinde çarpışma kontrolü ve güvenli hareket parametreleri barındırabilir, ancak bu G22’nin doğrudan karşılığı değildir.
Basit Örnek Program (Siemens - WALIMON):
; SIEMENS WALIMON ORNEGI (TORNA)
N10 G90 G54 G00 X100 Z150 SUPA_Z150 ; GÜVENLİ NOKTA (SUPA = Eksenleri Senkronize Olmadan Hareket Ettir)
N20 T="KESICI_1" D1 ; TAKIM SEÇİMİ
N30 M3 S1200 ; AYNA DÖNÜŞÜ
N40 WALIMON(50, 200, 10, 100) ; ÇALIŞMA ALANI SINIRI AKTİF (X min:50, X max:200, Z min:10, Z max:100)
N50 G00 X60 Z15 ; SINIRLAR İÇİNDE HIZLI HAREKET
N60 G1 Z-50 F0.2 ; İŞLEME - SINIRLAR İÇİNDE
N70 G1 X55 ; İŞLEME - SINIRLAR İÇİNDE
N80 G00 X48 ; HATA! X MIN SINIRI (50) İHLAL EDİLECEK - ALARM
N90 Z5 ; BURAYA GEÇEMEZ
N100 WALIMOF ; ÇALIŞMA ALANI SINIRI İPTAL (ALARMDAN SONRA ULAŞILMAZ)
N110 G00 X100 Z150 SUPA_Z150
N120 M5
N130 M30
Kompleks Örnek Program (Siemens - Çoklu WALIMON):
; SIEMENS ISLEME MERKEZI - ÇOKLU GÜVENLİ ALAN (WALIMON)
N10 G90 G54 G17 G40 G80
N20 G0 Z100 S2500 M3 F1000
N30 T="FREZE_10MM" D1 M6
N40 G0 X-200 Y-200
; BÖLGE 1 TANIMI: SOL FIKSTÜR
N50 DEF REAL X1MIN=-150, X1MAX=-50, Y1MIN=-150, Y1MAX=-50, Z1MIN=0, Z1MAX=80
; BÖLGE 2 TANIMI: SAĞ FIKSTÜR
N60 DEF REAL X2MIN=50, X2MAX=150, Y2MIN=50, Y2MAX=150, Z2MIN=-20, Z2MAX=60
; SOL FIKSTÜR ÜZERİNDE ÇALIŞMA
N70 WALIMON(X1MIN, X1MAX, Y1MIN, Y1MAX, Z1MIN, Z1MAX) ; BÖLGE 1 AKTİF
N80 G0 X-100 Y-100 Z85 ; SINIRLAR İÇİNDE GÜVENLİ HAREKET
N90 G1 Z5 F500 ; İŞLEME
... (Sol fikstürdeki işlemler) ...
N150 G0 Z85
N160 WALIMOF ; BÖLGE 1 İPTAL
; SAĞ FIKSTÜR ÜZERİNDE ÇALIŞMA
N170 G0 X100 Y100 Z70 ; DİĞER BÖLGEYE GİT
N180 WALIMON(X2MIN, X2MAX, Y2MIN, Y2MAX, Z2MIN, Z2MAX) ; BÖLGE 2 AKTİF
N190 G1 Z0 F600 ; İŞLEME
... (Sağ fikstürdeki işlemler) ...
N250 G0 Z70
N260 WALIMOF ; BÖLGE 2 İPTAL
N270 G0 Z200
N280 M5
N290 M30
Haas Kontrol Üniteleri
Haas kontrol üniteleri, Fanuc ile yüksek derecede uyumluluğa sahiptir. Bu nedenle G22 ve G23 komutları genellikle Fanuc ile aynı şekilde çalışır.
- Çalışma Prensibi: G22, Haas kontrol ünitesindeki Setting 59, 60, 61, 62, 63, 64 (Stored Stroke Limit X+, X-, Y+, Y-, Z+, Z- ve varsa A/B eksenleri için) ayarlarına başvurur. Bu ayarlar kullanıcı tarafından kontrol paneli üzerinden milimetre veya inç cinsinden girilir. G22 aktifken bu sınırların dışına çıkılmaya çalışıldığında alarm verilir.
- Kullanım: Fanuc ile aynıdır:
G22;(Aktif Et),G23;(İptal Et).
Basit Örnek Program (Haas Torna): (Fanuc örneğine benzer, Setting’lere referans verilebilir)
O0003 (HAAS TORNA G22 ORNEGI);
(SETTING 59 (X+) = 100, SETTING 60 (X-) = 5, SETTING 63 (Z+) = 150, SETTING 64 (Z-) = -80 AYARLI OLDUĞUNU VARSAYALIM)
N10 G90 G54 G00 X110. Z160.; (SINIRLAR DIŞINDA BAŞLANGIÇ)
N20 T0101;
N30 M03 S1500;
N40 G22; (HAAS STROK SINIRI KONTROLÜ AKTİF)
N50 G00 X90. Z10.; (SINIRLAR İÇİNDE GÜVENLİ HAREKET)
N60 G01 Z-70. F0.18; (İŞLEME - SINIRLAR İÇİNDE)
N70 G01 X80.; (İŞLEME - SINIRLAR İÇİNDE)
N80 G00 Z-90.; (HATA! Z- SINIRI (-80) AŞILMAYA ÇALIŞILIYOR - ALARM)
N90 X70.; (BURAYA GEÇEMEZ)
N100 G23; (SINIR KONTROLÜ İPTAL - ALARMDAN SONRA ULAŞILMAZ)
N110 G00 X110. Z160.;
N120 M05;
N130 M30;
Kompleks Örnek Program (Haas İşleme Merkezi): (Fanuc örneğine benzer, Setting’lere referans verilebilir)
O0004 (HAAS ISLEME MERKEZI G22 - FIKSTUR KORUMA);
%
(SETTINGS: 59(X+)=200, 60(X-)=-200, 61(Y+)=150, 62(Y-)=-150, 63(Z+)=10, 64(Z-)=-250)
(AMAÇ: Z=0'DAN DAHA YUKARI ÇIKMAMAK)
N10 G90 G54 G17 G40 G80;
N20 G00 G53 Z0.; (MAKİNE Z SIFIRA GİT)
N30 G00 G53 X0 Y0; (MAKİNE X/Y SIFIRA GİT)
N40 T01 M06; (TAKIM 1)
N50 S3000 M03;
N60 G00 G90 G54 X0 Y0; (İŞ PARÇASI SIFIRINA GİT)
N70 Z5.; (İŞ PARÇASINA YAKLAŞ)
N80 G22; (STROK SINIRI KONTROLÜ AKTİF)
N90 G01 Z-10. F500; (İŞLEME - Z SINIRI DAHİLİNDE)
N100 G01 X50. Y50. F1000; (İŞLEME - X/Y SINIRLARI DAHİLİNDE)
N110 G00 Z8.; (İŞLEME SONRASI KALKIŞ - Z SINIRI DAHİLİNDE)
N120 G00 Z15.; (HATA! Z+ SINIRI (10) AŞILMAYA ÇALIŞILIYOR - ALARM)
N130 X100.; (BURAYA GEÇEMEZ)
N140 G23; (STROK KONTROLÜ İPTAL - ALARMDAN SONRA ULAŞILMAZ)
N150 G00 G53 Z0.;
N160 G00 G53 X0 Y0;
N170 M05;
N180 M30;
%
Heidenhain (iTNC/TNC) Kontrol Üniteleri
Heidenhain kontrol üniteleri, genellikle G kodu yerine kendi “Klartext” (Plain Language) diyalog formatını kullanır. Bu nedenle Fanuc tarzı bir G22 komutu doğrudan bulunmaz. Ancak, güvenlik ve çalışma alanı sınırlaması için çok gelişmiş mekanizmalara sahiptir:
- Yazılım Limit Switch’leri: Makine parametreleri (MP) üzerinden her eksen için yazılımsal hareket sınırları tanımlanır. Bu sınırlar her zaman aktiftir.
- Kinematik ve Çarpışma İzleme (DCM - Dynamic Collision Monitoring): Heidenhain’in en güçlü özelliklerinden biridir. Makinenin 3D modeli (takım, iş mili, tabla, fikstürler vb.) kontrol ünitesine yüklenir. Kontrol ünitesi, program çalışırken veya manuel hareketlerde (JOG) olası çarpışmaları sürekli olarak izler ve tehlike anında hareketi durdurur. Bu, G22’den çok daha kapsamlı bir güvenlik sağlar.
M128(TCPM) vePLANEFonksiyonları: Özellikle 5 eksenli işlemlerde Takım Ucu Noktası Yönetimi (TCPM) ve çalışma düzlemi tanımları, takımın beklenmedik hareketler yapmasını engelleyerek dolaylı yoldan güvenliğe katkıda bulunur.- Özel Fonksiyonlar: Makine üreticisi veya kullanıcı tarafından PLC veya makro programlama ile özel güvenli alan tanımlama ve kontrol fonksiyonları oluşturulabilir.
Heidenhain’de G22’nin doğrudan bir karşılığı olmadığı için, G kodu örneği yerine konsepti anlamak önemlidir: Güvenlik, parametreler, kinematik model ve DCM üzerinden sağlanır. Programcı, G22 gibi bir komut yazmak yerine, DCM’nin aktif olduğundan ve makine kinematiğinin doğru tanımlandığından emin olmalıdır.
Mitsubishi (Meldas/Mapps) Kontrol Üniteleri
Mitsubishi kontrol üniteleri de genellikle Fanuc ile yüksek uyumluluk gösterir.
- Çalışma Prensibi: G22 ve G23 komutları, Fanuc’a benzer şekilde Saklı Strok Sınırı Kontrolü’nü aktif etmek ve iptal etmek için kullanılır. İlgili sınırlar, Mitsubishi’nin kendi parametre yapısı içinde tanımlanır (parametre numaraları Fanuc’dan farklı olabilir, makine dokümantasyonuna bakılmalıdır).
- Kullanım:
G22;veG23;komutları kullanılır.
Mitsubishi için örnek programlar, Fanuc veya Haas örneklerine çok benzer olacaktır, sadece ilgili parametrelerin Mitsubishi kontrol ünitesinde doğru ayarlandığından emin olunmalıdır.
Mazatrol (Mazak) Kontrol Üniteleri
Mazak makineleri, kendi geliştirdikleri Mazatrol adlı diyalogsal (conversational) programlama diliyle ünlüdür. Mazatrol, G koduna göre daha kullanıcı dostu bir arayüz sunar.
- Çalışma Prensibi: Mazatrol’de güvenlik ve çarpışma önleme genellikle G22 gibi tek bir kodla değil, programlama arayüzü içindeki entegre fonksiyonlarla sağlanır:
- Bariyer Tanımlama (Barrier Definition): Programlama sırasında ayna, punta, fikstür gibi elemanlar için sanal bariyerler (güvenli bölgeler) tanımlanabilir. Mazatrol, takım yollarını oluştururken bu bariyerleri dikkate alır ve çarpışmayı önler.
- İnterferans Kontrolü (Interference Check): Programlama ve simülasyon aşamalarında, takım, tutucu, iş parçası ve makine bileşenleri arasındaki olası çarpışmalar kontrol edilir.
- EIA/ISO Modu (G Kodu): Mazak makineleri aynı zamanda standart G kodu (EIA/ISO) programlarını da çalıştırabilir. Bu modda çalışırken, kontrol ünitesinin modeline ve ayarlarına bağlı olarak, G22/G23 komutları Fanuc benzeri bir işlev görebilir. Ancak Mazak kullanıcıları için birincil güvenlik yöntemi genellikle Mazatrol’ün kendi bariyer ve interferans kontrol mekanizmalarıdır.
Mazatrol’de G22 yerine, programlama arayüzünde ilgili bariyerleri (örneğin, ayna bariyeri, punta bariyeri) tanımlamak ve aktif etmek gerekir.
G22 Komutunun Uygulama Alanları ve İpuçları 
G22 (veya eşdeğer fonksiyonlar), doğru kullanıldığında CNC operasyonlarında büyük faydalar sağlar:
- Fikstür ve Bağlama Elemanlarının Korunması: Özellikle pahalı veya hassas fikstürlerin zarar görmesini engeller.
- Hassas İş Parçalarının Korunması: Yanlış bir hareketle işlenmiş yüzeylere veya parçanın kritik bölgelerine çarpmasını önler.
- Takım Değiştirme Sırasında Güvenlik: Takım değiştirme pozisyonuna giderken veya gelirken olası engellere çarpmayı engelleyebilir.
- Çoklu Eksen Hareketlerinde Çarpışma Önleme: Karmaşık 3, 4 veya 5 eksenli hareketlerde öngörülemeyen çarpışmalar için ek bir güvence sağlar.
- Operatör Hatalarını Azaltma: Programlama veya ofset ayarları sırasında yapılabilecek olası hataların ciddi sonuçlar doğurmasını engeller.
- Program Test ve Simülasyon Süreçleri: Yeni bir programı ilk kez çalıştırırken (özellikle tek blok modunda), G22 aktif edilerek potansiyel tehlikeler erkenden fark edilebilir.
Etkili Kullanım İçin İpuçları:
- Doğru Limitleri Ayarlayın: G22’nin etkili olabilmesi için ilgili parametrelerin (Fanuc, Haas, Mitsubishi) veya tanımlamaların (Siemens WALIMON, Mazatrol Bariyer) iş parçası, fikstür ve makine durumuna göre doğru ve dikkatli bir şekilde ayarlanması kritik öneme sahiptir. Çok dar limitler gereksiz alarmlara, çok geniş limitler ise yetersiz korumaya neden olabilir.
- G23 ile İptal Etmeyi Unutmayın: G22 aktif edildikten sonra, sınırların artık gerekli olmadığı program bölümlerinde (örneğin, güvenli bir alana geri dönüşte veya program sonunda) G23 ile iptal edilmelidir. Aksi takdirde, sonraki operasyonlarda istenmeyen alarmlar alınabilir.
- Program Başında/Sonunda Kullanım: Genel bir güvenlik önlemi olarak, programın başında belirli genel sınırlar için G22 aktif edilebilir ve program sonunda G23 ile iptal edilebilir. Kritik bölgelere yaklaşırken daha dar limitler tanımlanıp G22 tekrar kullanılabilir.
- Simülasyonun Önemi: G22 ayarlarının doğruluğunu teyit etmek için, programı makinede çalıştırmadan önce mutlaka güvenilir bir simülasyon yazılımı kullanın veya makinenin kendi grafik simülasyon özelliğinden faydalanın.
- Dokümantasyona Başvurun: Her kontrol ünitesi ve makine modeli farklılık gösterebilir. G22 veya eşdeğer fonksiyonların tam olarak nasıl çalıştığını, ilgili parametreleri ve özel kullanım koşullarını öğrenmek için mutlaka makinenizin ve kontrol ünitenizin kullanım kılavuzlarına başvurun.
Sonuç ve Değerlendirme 
G22 komutu ve eşdeğeri güvenlik fonksiyonları (WALIMON, Bariyerler, DCM vb.), CNC programlamada sadece bir kod satırından çok daha fazlasıdır. Makineyi, takımları, iş parçasını ve en önemlisi operatörü koruyan kritik bir güvenlik mekanizmasıdır. Fanuc, Siemens, Haas, Heidenhain, Mitsubishi ve Mazatrol gibi farklı kontrol üniteleri, bu güvenlik katmanını kendi felsefeleri doğrultusunda farklı şekillerde sunsalar da, temel amaç aynıdır: tanımlı sınırlar içinde güvenli çalışmayı sağlamak.
Bu makalede, G22’nin temel işlevini, torna ve işleme merkezlerindeki uygulamalarını ve popüler kontrol ünitelerindeki farklılıklarını basit ve karmaşık örneklerle açıklamaya çalıştık. Unutmayın ki CNC teknolojisi sürekli gelişmektedir ve en güncel bilgiler için üretici dokümantasyonları en güvenilir kaynaktır. G22 ve benzeri güvenlik özelliklerini doğru anlamak ve etkin bir şekilde kullanmak, hem verimliliği artıracak hem de maliyetli kaza risklerini en aza indirecektir. Güvenli ve hassas işlemeler dileriz!